PARALIZA CEREBRALE
Paraliza Cerebrale eshte nje crregullim i levizjes i lidhur me nje
demtim ne tru te shkatuara para lindjes ose gjate procesit te lindjes.
Tipet e Paralizes Cerebrale
Paraliza cerebrale karakterizohet nga disa tipare dhe ndahet ne kategori ne varesi te zones se demtuar ne tru.
1- Tipi spastik
Spasticitet eshte rritja e tonusit muskular ne krahe dhe kembe gje
kjo qe kufizon levizjet. Ajo ndahet ne disa tipe bazuar ne lokalizimin e
spasticetit ne trup/
· Diapareze : spasticiteti eshte i pranishem vetem ne kembe
· Hemiparesis: spasticiteti eshte i prenishem ne nje gjysem te trupit
· Tetrapareze: spasticiteti eshte i pranishem ne krahe dhe kembe
2- Tipet diskinetike
· Tipi atetoid: femije me levizje te pavullnetshme rrotulluese te ngadalta te segmenteve te siperme te kembeve dhe kraheve.
· Tipi distonik: femije me spazma te ngashme
me perdredhjen e nje pipe ose levizje rrotulluese. Spazma theksohet
gjate levizjeve te vullnetshme. Verehet me shpesh ne pjeset e siperme te
kembeve dhe kraheve.
· Ataksia: nje crregullim i koordinimit. Femija ka veshtiresi te ruaje balancen gjate te ecures.
· Hipotonia: ne trup nuk ka spazma. Ne te kundert eshte i pranishem nje relaksim/leshim total.
Alternativat e trajtimit te Paralizes Cerebrale
Fizioterapia
· Per te parandaluar crregullimet strukturale qe mund te rezultojne nga spazma.
· Per te reduktuar spazmen me teknika te ndryshme
· Per te rritur kapacitetin funksional te femijes ne menyre qe te jete me i pavarur ne jeten e tij te perditeshme
· Per te zgjedhur pajisjet qe i nevojiten femijes dhe per t’i mesuar atij perdorimin e tyre
Trajtimi medikamentoz
Per te rregulluar ushqyerjen
· Per te parandaluar krizat
· Per t’u kujdesur per shendetin ne pergjithesi
· Per te ulur spasticitetin
Nderhyrjet neurokirurgjikale
Kirurgjia e spasticitetit kryhet ne rastet kur rehabilitimi deshton,
spazma veshtireson kujdesin e perditshem dhe i shkakton dhimbje femijes.
Alternativat kirurgjikale
· Rizotomi dorsale selektive
· Neurotomi
· Stimulim i thelle trurit
· İmpalntim i pompes me Beklofen
· Palidotomi
Nderkyrjet Ortopedike
Shkurtimi muskujve qe pengojne rritjen e femijes, parregullsi strukturale ne artikulacione kerkojne nderhyrje kirurgjikale
Edukim specifik
Edukimi specifik ne paralizen cerebrale fillon ne nderhyrje te kryera
te femija ne proporcion me pamjaftueshmerine e tij/saj fizike dhe
trajnimi i femijes per perdorimin e pajisjeve shtese te nevojshme. Pas
fitimit te pavaresise ne perdorimin e ketyre pjisjeve, edukimi
planifikohet ne varesi te performances intelektuale te secilit individ/
Terapia e te folurit
Femija vleresohet bazuar ne zhvillimin e gjuhes dhe vecantive te te
folurit, duke percaktuar nivelin dhe menyren e komunikimit. Per te
aplikuar terapine e nevojshme ne fillim İdentifikohen qellimet e
komunikimit qe synojne te rrisin pavaresine ne jeten e perditeshme.
Mundesohet terapia e ushqyerjes, perfshire mbeshtetjen dhe edukimin e
familjes, bazuar ne aftesine e pertypjes dhe gelltitjes. Perzgjdhja dhe
perdorimi i sistemeve alternative te komunikimit dhe mjete te tjera
terapeutike per te mundesuar ose permiresuar komunikimin sherben si nje
udherefyes per familjne.
Probleme t etjera qe verehen ne femije me paralize cerebrale
· Probleme te inteligjences
· Konvulsione (te dridhura te forta)
· Probleme me ushqyerjen (mungese e aftesise per te pertypur dhe gelltitur)
· Probleme me dhembet
· Crregullime te shikimit
· Veshtiresi ne degjim
· Crregullime te frymemarrjes
· Probleme te urinimit (kontrolli i urinimit)
Trajtimi i paralizes cerebrale realizohet nga nje ekip
multidisiplinar. Te gjithe pjesetaret e ekipit duhet te jene te
pranishem ne qendren ne te cilen femija me paralize cerebrale do te
trajtohet. Duhet te organizohen konsulta periodike ne te cilat te gjithe
pjestaret e ekipit te jene te pranishem per nje vleresim te perbashket
te pacientit. Qellimi i konsultave te tilla eshte vleresimi i njekohshem
i pacientit i gjithe ekipi dhe hartimi i nje plani trajtimi.
Trajtimi gjithperfshires i spasticitetit
Keshilli i Spasticitetit mblidhet cdo muaj, gjate te cilit nje ekip
multidisiplinar i neurokirurgjise pediatrike dhe funksionale,
neurologjise pediatrike, ortopedise, logopedise, dhe rehabilitimit
vleresojne dhe planifikojne trajtimin per femijet spastike nga i gjithe
vendi. İmpantimi i pompave te beklofenit, İmplantim i stimuluesve thelle
ne tru, pallidotomi, talamotomi, rizotomi dorsale selektive jane
procedura qe aplikohen ne paciente te pershtatshem me rezultate
premtuese.
Ne cdo mbledhje, nje garanci e larte trajtimi nga mjeke me eksperince
dhe infrastrukture mjekesore e persosur cojne ne rezultate qe kalojne
mesataren nderkombetare.
Analizia e te ecures
Cfare eshte analiza e te ecures? Analiza e te ecures eshte nje matje
numerike, identifikim dhe vleresim i levizjeve. Nje ekzaminim fizik nuk
eshte gjithmone i mjaftueshem per identifikimin e artikulacioneve dhe
muskujve nga ku nisin crregullimet e levizjes. Ne nje perpjekje per te
korigjuar crregullimin e levizjes, truri perdor mekanizmin e
kompensimit, duke bere me te veshtire percaktimin e zonen muskulare qe
shkakton kete crregullim. Si pasoje eshte e nevojshme perdorimi i
teknologjise per analizen e te ecures per interpretimin numerik,
regjistrimin dhe rivleresimin e problemit, dhe per nje matje objektive
te efektivitetit te terapise. Analiza e te ecurit percakton me terma te
qarte crregullimet e levizjes me nje saktesi te madhe. Ajo nuk shkakton
dhimbje ose lodhje dhe si e tille pranohet lehtesisht nga pacientet.
Ekzistojne tre lloj analizash ne analizen e te ecurit
· Analiza e pjeses se poshtme te trupit (e aplikuar vetem ne pelvis dhe ne ekstremitetet e poshtme)
· Analiza e pjeses se siperme te trupit (e aplikuar vetem ne shpatulla dhe ne krahe)
· Analiza e te gjithe trupit (e aplikuar ne koke, trung, kembe dhe krahe)
Cilat jane avantazhet e analizes se te ecurit?
· İdentifikimi i qare i semundje
· İdentifikimi i mekanizmit kompensator (mbeshtetes)
· Asistence ne rehabilitim
· İdentifikimi i nderhyrjes kirurgjikale qe duhet t’i nenshtrohet
· Ndjekja e efektivitetit te terapise
Ku aplikohet analiza e te ecures?
· Paraliza cerebrale (spazma muskulare kongenitale)
· Spina bifida (crregullime kongenitale te shtylles dhe palces kurizore)
· Demtime te palces kurrizore
· Hemiplegji (insult cerebral i pjesshem)
· Amputim i kembes (amputim ose mungese e kembes)
· Distrofi muskulare (semundje e muskujve)
· Parkinson
· Semundje degjenerative dhe inflamatore te artikulacioneve
· Sekela te traumave te kokes
· Skleroza Multiple
· Artroplastika (proteza e artikulacioneve)
· Traumat sportive
Cfare duhet te beni per analizen e te ecures?
· Duhet te lini nje takim ne qendren tone para analizes.
· Ju mund te merrni informacion mbi institucionet nderlidhese nga spitali ose qendra e informacionit
· Per te qene komod gjate ekzaminimit mund te sillni strece ose pantallona te shkurtra me vete
· Analiza e te ecures zgjat rreth nje ore dhe ju emerrni ekzaminimin ne CD.
