TRAJTIMI KIRURGJIKALE
Specialistët e kirurgjisë se përgjithshme, radiologe, patologe, onkologe
dhe ekspertet te rrezatimit onkologjikë punojne së bashku per nje qasje
multidisiplinare në trajtimin ne kohe te kancerit të gjirit. Kryesisht
specialisti vlerëson pacientin, fillimisht i parë nga një mjek kirurg.
Gjithashtu është e rëndësishme prania e psikiatërve dhe psikologeve që
vlerësojnë pacientin para dhe pas trajtimit efektiv.
Zgjedhja e parë në kanceret e gjirit te diagnostikuar në fazën e hershme
është kirurgjia. Në metodën kirurgjikale, tumori malinj qe është ne
gji ose ndodhet perreth ne indet e gjirit kekron ne kete rast të heqet i
terë gjiri. Pas kirurgjise ne fazen e hershmetse sëmundjes, tarjtimi
vazhdohet me terapi me rrezatimi, hormone, kimioterapia.
Sot, rezultate të shkëlqyera në shumicën e pacientëve mund të merren si
pasoje e permiresimit te teknikave kirurgjikale dhe te trajtimeve
shtesë.
KIRURGJIA MBROJTESE e GJIRIT
Vdekshmeria e larte nder pacientet me kancer gjiri vjen si pasoje e
karakterit recidivues (perserites) te kesaj semundje dhe metastazimit.
Me pak fjalë, heqja e mases tumorale me ane te nderhyrjes kirurgjikale
të gjirit ështe më e përshtatshme për mbrojtjen e gjithe gjirit sesa
heqja e gjithe gjirit. Masa tumorale hiqet ne kufije te shendoshe me
indet normale te gjirit prej 1-2 cm me anë te kirurgjise mbrojtëse te
gjirit (heqje të gjerë, tumorektomi, lumpektomi).
Teknika të tjera te bazuara në incizione (prerje) me te gjere në gji te quajtura “kuadrantektomi” ose “mastektomi e pjesshme”.
MASTEKTOMI RADIKALE (Nderhyrje qe realizojne heqjen totale te gjirit)
Mastektomia radikale është një metodë e aplikuar në situatat kur
operacionet mbrojtëse te gjirit nuk janë të përshtatshme. Ndërsa kjo
ishte e zakonshme në të kaluarën, mastektomia sot është e preferuar për
pacientët me tumor te papërshtatshem për kirurgji mbrojtëse te gjirit,
me diametër të madh dhe / ose qe eshte perhapur në gji (tumoret multi
fokale). Përsëri, gjendja e pacientit te trajtuar me mastektomi te
modifikuar radikale, me fjalë të tjera, mund të diskutohet per te gjithe
gjirin dhe nje pjesë të madhe të nyjave limfatike aksilare. Në këtë
rast, per shkak të heqjes se pjesës me te madhe të nyjeve limfatike
aksilare mund te krijohen disa ankesa si ënjtje në krah, ndjesi shpimi
gjilpërash dhe mpirjet mund të hasennë disa pacientë.
Kanceri i gjirit përhapet më se shumti në nyjet limfatike aksilare. Në
të kaluarën, heqja e nyjave limfatike aksilare është preferuar për të
zbuluar fazat e sëmundjes, përfshirjen e nyjeve limfatike aksilare dhe
kontrollin lokal (diseksion aksilar). Kjo metode jep efekte anësore tek
pacientët si ënjtjet qe ndodhin me shpesh në krah (limfedema), kufizime
dhe deformime ne sup, fuqi të ulët dhe mpirje në krah. Vitet e fundit,
eshte perdorur procedura e nyjes sentinel.
Per realizimin e kesaj procedure, para operacionit, një substancë
radioaktive si teknecium 99 injektohet në gji përfshirë tumorin.
Substanca me radioaktivitet të lartë aktivizon nyjen /nyjet limfatike
te pare ose ate qe quhet nyja sentinel e cila hiqet dhe dergohet per
ekzaminim histopatologjik. Gjithashtu mund të jetë injektohet nje lende
në tumoret e gjirit gjatë operacionit. Në këtë rast, nyja limfatike
ngjyrë blu ose nyja mund të ngacmohet si nyje limfatike e ndjeshme duke
gjetur ngjyrë blu ne kanalin limfatike dhe dergohet tek patologu gjate
operacionit me të njëjtën mënyrë.
Nëse nyja limfatike përfshihet, nyjet limfatike aksillare është
perjashtuar teresisht. Në qoftë se kjo gjendet negativisht gjatë
operacionit, lihet vetëm sikurse mendohet dhe prandaj nuk janë nxjerre
nyjet limfatike. Prandaj shfaqen efekte anësore si edemë limfatike,
kufizimin ose mpirje në shpatull apo krah. Nyjet limfatike Sentinel
per këtë qëllim janë trajtuar nga proceset e veçanta dhe për më tepër,
seksionet negative te pacientëve janë subjekt për njollat veçanta. Pra,
nëse është përcaktuar një përfshirje minimale në nyjet limfatike,
pacientët do të operohen për herë të dytë sikurse e kërkon autopsia
plotësuese aksillare, me fjalë të tjera, të tëra nyjet limfatike
largohen njeherazi.
RINDERTIMI I GJIRIT
Rindertimi i gjirit bëhet për të rivendosur formën natyrore te humbur
nga kryerja e nderhyrjeve ne gji për shkak të kancerit të gjirit. Në
këtë këndvështrim, rindertimi i gjirit nuk është një kirurgji kozmetike,
është një rindertim (rikonstruksion), me fjalë të tjera, kjo duhet të
shihet si operacion per të zëvendësuar një gjymtyrë te humbur për shkak
të sëmundjes. Zhvilime të reja në shkencën e mjekesise mundesojne
rigjenerimin e gjirit si gji natyral.
Humbja e gjirit tek grate ndikon shumë negativisht ne psikologjine e
tyresi pasoje rindertimi I gjirit mund te jete nje fillim I ri për
shumicën e pacienteve. Marrëdhëniet familjare, jeta seksuale e
pacientëve behen me te qendrueshme. Për më tepër, bëhet permiresohet
gjendja shpirterore e pacientëve që mund sigurohen të luftojnë më mirë
me sëmundjen.
Rindërtimi gjirit ka 2 etapa themelore. Në mënyrë qe rigjenerimi i indeve të gjirit apo thithave te tij dhe areoles.
I – Rigjenerimi I indeve te gjirit
Në përgjithësi rigjenerimi i pjeses se larguar te gjirit mund të bëhet nga dy mënyra:
1 – Proteza e gjirit,
2 – Nga indet e vetë pacientit (autogene).
Shumë prej faktoreve si gjendja e përgjitheshme e shëndetit të
pacientit, moshës, karakteristika trupore, kryhet mastektomia, nëse
radioterapia eshte administruar ose jo, statusi i gjirit tjetër,
preferencat e pacientit, përvoja kirurgjikale dhe aftësitë e kirurgut
plastik luajnë një rol në zgjedhjen e metodës së operacionit dhe në
kohën e rindërtimit.
1 – Proteza e gjirit
Protezat e gjirit janë dy llojesh :te mbushura me xhel dhe te mbushura
me serum fiziologjike (me ujë kripë). Në dy llojet e protezave zona e
jashtme përbëhet nga një mur silikoni. Ne varesi te gjendjes se
pacientit, rindërtimin mund të bëhet duke vendosur protezë direkt (në
rikonstruksione të njëkohshme), gjithashtu balona e parë e quajtur
“zgjatuese e indeve” vendoset për të zgjeruar indeve të buta në murin e
gjoksit, dhe pas heqjes se kesaj balone proteza e përhershme e gjirit
mund të vendoset. Kjo metodë është e preferuar sidomos në
rikonstruksionet e vonëshme.
2 – Rindërtimi i gjirit nga indet e vet pacientit (indet autogjene).
Rindërtimi i gjirit nga inde autogjene janë pranuar si më komplekse dhe kërkojnë përvojë ne kete lloj kirurgjie.
Lëkura dhe indi dhjamor ndahen tërësisht nga barku, zona mesit ose
vitheve lidhur me venat e tyre ushqyese dhe transplant i indeve të lira
perdoren në rindërtimin e gjirit dhe mënyrën e jetesës duke qepur venat
me venat e anesore per te dhene siguri. Kirurget plastike duhet të
ketë përvojë në drejtim të mikrokirurgjise për këtë operacion
II – Rindërtimi thithes dhe areoles
Nderhyrja e parë, me fjalë të tjera, procesi i rigjenerimit të indeve të
gjirit është më i vështirësi. Sa për operacionet e dyta per thithen
dhe rigjenerimit te areoles (e dala përreth zones se errët) janë më të
lehtë dhe keto procedura kryhen nën anestezi lokale. Thitha del nga
indi në atë rajon. Sikurse mund të bëhet tatuazhi për zonën e errëta
përreth thithit, mund të përdoret lëkura e marrë nga thithi përballë.
